Theo đại diện Viện Kiểm sát huyện Krông pa, Nghị quyết 100/NQ-HĐND ngày 07/12/2017 của HĐND tỉnh Gia Lai là văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) và có hiệu lực kể từ ngày thông qua. Còn theo luật sư, về nội dung hình thức, Nghị quyết này thuộc về đề án dự án kế hoạch, căn cứ theo các quy định của Luật Ban hành VBQPPL; Nghị định 34/2026/NĐ-CP được bổ sung bởi Nghị định 154/2020/NĐ–CP nên không phải là VBQPPL. Mặc dù được HĐND thông qua, nhưng UBND tỉnh không ban hành quyết định phê duyệt kết quả quy hoạch 03 loại rừng theo nghị quyết và đã có tờ trình đề nghị điều chỉnh (sau 4 năm ban hành). Hiện nay HĐND tỉnh cũng đã quyết nghị bãi bỏ Nghị quyết 100 vì có nhiều diện tích là “rừng trên giấy”.

Tranh cãi về tính pháp lý thực thi của Nghị quyết 100

Sau khi bị tạm hoãn, sáng ngày 07/02/2025, TAND huyện Krông Pa đã đưa vụ án hủy hoại rừng xảy ra tại xã Chư Drăng ra xét xử sơ thẩm lại. Trước đó, ngày 26/3/2024, do chưa có đủ căn cứ để đánh giá chính xác đối với tính chất mức độ hành vi ban đầu của từng đối tượng, Hội đồng xét xử cấp phúc thẩm (TAND tỉnh Gia Lai)  đã quyết định hủy Bản án sơ thẩm số 27/2023/HS-ST của TAND huyện Krông Pa và chuyển hồ sơ về Viện Kiểm sát nhân dân huyện Krông Pa để tiến hành điều tra lại.

Trước giờ phiên tòa xét xử

Theo Bản cáo trạng số: 45/CT–VKS ngày 30/09/2024 tổng diện tích các bị can đã hủy hoại là 30.000m2 (3ha) vị trí tại lô 3 khoảnh 3 tiểu khu 1396 thuộc địa giới xã Chư Drăng và theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng đến năm 2025 tầm nhìn 2030 xã Chư Drăng, huyện Krông pa đã được HĐND tỉnh Gia Lai thông qua tại Nghị Quyết số 100/NQ –HĐND ngày 17/12/2017 (Gọi tắt là Nghị quyết 100) thì diện tích bị hủy hoại là rừng sản xuất, trạng thái TXP (rừng gỗ tự nhiên núi đất lá rộng thường xanh phục hồi).

Theo ông Đỗ Thanh Tâm, đại diện VKSND huyện Krông Pa (giữ quyền công tố tại phiên tòa) Nghị quyết 100/NQ-HĐND ngày 07/12/2017 của HĐND tỉnh Gia Lai thông qua kết quả rà soát, điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 là VBQPPL và có hiệu lực thi hành kể từ ngày thông qua.

Quyết nghị của Chủ tịch HĐND tỉnh Gia Lai bãi bỏ toàn bộ Nghị quyết 100 và Nghị quyết số 45

Không đồng tình với quan điểm của đại diện Viện Kiểm sát, Luật sư Ngô Thanh Quảng (người bào chữa cho bị cáo Phúc và bị cáo Khoa) khẳng định: Nghị quyết 100 không phải là VBQPPL có hiệu lực để các cơ quan, tổ chức và công dân thực thi; Nghị quyết này cần được Chủ tịch UBND tỉnh quyết định phê duyệt theo thẩm quyền phê duyệt, quyết định quy hoạch, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, quyết định xác lập các khu rừng được quy định tại Điều 18 Luật Bảo vệ và phát triển rừng 2004, mới có hiệu lực thực thi trong thực tế.

Tại thời điểm vụ án xảy ra, Nghị quyết số 100 mặc dù đã được HĐND tỉnh Gia Lai thông qua, nhưng không được UBND tỉnh ra quyết định phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch 3 loại rừng, bởi các cơ quan chức năng đã phát hiện nghị quyết này có nhiều nội dung sai sót. Đến ngày 23/07/2021 UBND tỉnh Gia Lai đã có Tờ trình số:1005/TTr-UBND đề nghị HĐND tỉnh điều chỉnh và HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết số 45/NQ-HĐND ngày 10/8/2021 để điều chỉnh Nghị quyết 100. Sau đó, ngày 23/8/2021 UBND tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số 527/QĐ-UBND để phê duyệt Nghị quyết số 45/NQ-HĐND. Có nghĩa là tại thời điểm cơ quan chức năng khởi tố vụ án, Nghị quyết 100 không những không có hiệu lực thực thi mà vừa qua tại kỳ họp thứ 24 HĐND tỉnh Gia Lai cũng đã quyết nghị bãi bỏ cả 02 Nghị quyết (bao gồm Nghị quyết 100 và Nghị quyết 45) vì nhiều diện tích là “rừng trên giấy”.

Đồng quan điểm với Luật sư Ngô Thanh Quảng, Luật sư Đào Thanh Tuấn (luật sư bào chữa bị cáo Lê Hoàng Phúc và Lê Văn Tuyển) nhấn mạnh, Nghị quyết 100 là nghị quyết thông qua kết quả rà soát quy hoạch 3 loại rừng. Xét về nội dung, hình thức nghị quyết này thuộc lĩnh vực đề án dự án kế hoạch. Căn cứ theo các quy định của Luật ban hành VBQPPL và theo khoản 3 Điều 3 Nghị định 34/2026/NĐ-CP được bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Nghị định 154/2020/NĐ–CP thì Nghị quyết 100 không phải là VBQPPL như quan điểm của đại diện Viện Kiểm sát.

Luật sư Ngô Thanh Quảng còn viện dẫn Quyết định số 53/QĐ-UBND ngày 04/02/2008 của UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt kết quả rà soát, quy hoạch lại 3 loại rừng tỉnh Gia Lai, thì khoảnh 1, 3 Tiểu khu 1396 không thuộc quy hoạch đất lâm nghiệp (diện tích này Ban QLRPH Nam Sông Ba đang thực hiện rà soát, quy hoạch vào đất rừng sản xuất để trồng rừng). Đây chính là cơ sơ pháp lý để các sở, ngành và cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND tỉnh Gia Lai chấp thuận cho Công ty Phúc Phong đầu tư trồng rừng tại Tiểu khu 1395 và 1396 (không loại trừ lô khoảnh nào trong 2 tiểu khu trên). “Cho đến thời điểm vụ án xảy ra, quyết định số 53 vẫn là căn cứ pháp lý duy nhất để khẳng định khu vực các bị cáo phát dọn thực bì không phải là rừng và chưa bị thay thế bởi bất kỳ một quyết định nào khác. Điều đó có nghĩa là, Lô 3 khoảnh 3 tiểu khu 1396 không phải là rừng gỗ tự nhiên núi đất lá rộng thường xanh hồi phục (TXP) như cáo buộc”, Luật sư Quảng nhấn mạnh.

Trước đó tại phiên tòa sơ thẩm ngày 25/8/2023, Luật sư Nguyễn Văn Thắng (người bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo) cũng đã viện dẫn Văn bản số: 341/ SNNPTNT- CCKL ngày 25/2/2019 của Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai trả lời cho Cơ quan CSĐT Công an huyện Krông Pa để chứng minh chưa có căn cứ để khảng định khu vực bị hủy hoại là rừng và chưa có căn cứ để tính toán thiệt hại.

Tại phiên tòa ngày 07/02/2025 cũng như tại các phiên tòa trước đó các bị cáo vẫn một mực “kêu oan” và không đồng tình với các cáo buộc trong bản cáo trạng.

Do vụ án có nhiều các quan điểm trái chiều về căn cứ buộc tội, cũng như một số tình tiết của vụ án, HĐXX đã quyết định nghị án kéo dài, dự kiến sẽ tuyên án vào ngày 13/02/2025.

Tả Thanh Thiên